اصلاح بافت خاک از مواد معدنی، مواد آلی به همراه آب و هوا تشکیل شده است که
مواد معدنی خاک، منبع اصلی تامین مواد غذایی گیاهان هستند و در شکلگیری خاک
مرغوب نقش مهمی دارند، مواد آلی بخش دیگری از مواد غذایی گیاهان را فراهم میکنند
و بر میزان توانایی گیاهان در جذب مواد معدنی و آب، و همچنین گردش هوا تاثیر زیادی
دارند. اگر مواد معدنی و آلی خاک کم باشد یا آب و هوا به خوبی نتواند جریان داشته باشد
باید اصلاح خاک انجام شود تا قابل کشت شود.
خاک یکی از مهمترین عوامل مؤثر در کشاورزی است که سلامت و بهرهوری محصولات
زراعی به کیفیت و بافت آن بستگی دارد. بافت خاک به ترکیب اندازه ذرات تشکیلدهنده آن
(شن، سیلت، رس) اشاره دارد که تعیینکننده ویژگیهایی مانند نفوذپذیری آب، تهویه،
نگهداری مواد غذایی و ظرفیت تبادل کاتیونی است. خاکهایی با بافت نامناسب، مثل
خاکهای خیلی رسی یا خیلی شنی، میتوانند رشد ریشه، جذب آب و مواد مغذی
را محدود کنند و در نتیجه عملکرد محصول کاهش یابد.
اصلاح بافت خاک به معنای تغییر و بهبود این خصوصیات است که میتواند با افزودن مواد
اصلاحکننده خاک انجام شود. هدف این اصلاح، افزایش حاصلخیزی، بهبود تهویه و
جذب آب و در نهایت افزایش تولید پایدار محصولات کشاورزی است.
اصلاح بافت خاک
بهترین روشی که میتوانید به کار ببرید استفاده از مواد آلی در باغ خود در صورت امکان است
و ساده ترین راه برای انجام این کار شروع و استفاده از یک توده کمپوست است. از علف های
هرز ، پوست سبزیجات و بقایای باغ به خوبی استفاده کنید. مواد کمپوست شده لزوماً مواد مغذی
زیادی را اضافه نمیکنند، اما یک اکوسیستم متعادل ایجاد میکنند که مواد مغذی و pH خاک را
کنترل میکند و در عین حال بافت و زهکشی خاک را بهبود میبخشد.
هترین اصلاحکننده خاک بسته به نوع مشکل خاک و هدف کشت متفاوت است، اما معمولاً
مواد آلی طبیعی مانند کود دامی پوسیده، کمپوست، هیومیک اسید و ورمیکمپوست بهعنوان
اصلاحکنندههای برتر شناخته میشوند. این مواد به بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت
نگهداری آب و افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای مفید کمک میکنند و در عین حال
مواد مغذی را به تدریج در اختیار گیاه قرار میدهند. برای خاکهای رسی، افزودن مواد
آلی باعث ایجاد تخلخل و کاهش چسبندگی میشود و برای خاکهای شنی، افزایش مواد آلی
باعث حفظ رطوبت بهتر و کاهش شستهشدن مواد غذایی میگردد. در خاکهای قلیایی، علاوه
بر مواد آلی، استفاده از گوگرد معدنی و سولفاتها میتواند به کاهش pH و بهبود جذب مواد
غذایی کمک کند. گچ کشاورزی یکی از اصلاحکنندههای مهم در خاکهای شور است که باعث
جایگزینی سدیم با کلسیم شده و به بهبود ساختمان خاک کمک میکند. انتخاب بهترین اصلاحکننده
باید با توجه به تحلیل خاک، شرایط اقلیمی و نوع محصول صورت گیرد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.