کنترل انگل سس راه های مبارزه با بیماری و کنترل انگل سس چیست؟
قبل از پاسخ به این سوال بیاید با انگل سس آشنا شویم و بعد در ادامه به راه های مبارزه با بیماری سس بپردازیم.
سس به این دلیل انگل گفته می شود که ریشه، برگ و کروفیل ندارد برای زنده ماندن نیاز دارد
تا یک میزبان جهت تامین نیاز های حیاتی اش پیدا کند. بعد از پیدا کردن میزبان، به آن می چسبد
و از میزبان تغذیه می کند که گاهی باعث مرگ میزبان می شود.
انگل سس که در ایران به اسم سرطان یا پیچک زرد هم شناخته می شود و یکی از رایج ترین انگل های گیاهان است.
از این انگل 100-170 گونه به رنگ های زرد، نانجی، قرمز و سفید در دنیا وجود دارد.
انگل سس دارای شاخه های بی رنگ و نازک، و ساقه های باریک زرد رنگ است.
این انگل هیچ برگی ندارد و ساقه های آن همه پیچنده هستند.
این انگل میوه های کوچک هم رنگ با شاخه های خود تولید می کند.
اصلی ترین زمانی که انگل سس شروع به گل دهی می کند اوایل تابستان است.
البته لازم به ذکر است که گونه های متفاوت سس در زمان های مختلف گل دهی خود را آغاز می کنند.
انگل سس به کمک مکنده های روی ساقه، می تواند خودش را به میزبان مستحکم کند
و با کمک همان مکنده ها، آب، مواد غذایی و دیگر مایحتاج خودش را تامین کند.
توجه داشته باشد که انگل سس اگر طی 10 تا 15 روز نتواند خود را به میزبان برساند، خشک می شود و از بین می رود.
انگل سس به راحتی از طریق چرای دام،جریان آب و عوامل دیگر گسترش پیدا می کند.
کنترل انگل سس
توجه داشته باشید که بذر انگل سس 10 تا 20 سال میتواند در خاک زنده بماند و فعالیت کند.
استفاده از بذور عاری از سس، اولین قدم در پیشگیری از آلودگی گسترده به سس است.
در بسیاری از کشورها به کمک قوانین قرنطینه نباتی
از ورود بذر محصولاتی که آلوده به بذر سس هستند جلوگیری می کنند.
استفاده ازکود حیوانی کاملاً پوسیده و غیر آلوده
جلوگیری از انتقال بذر سس با پاکسازی ابزار و ماشین آلات و تمیز کردن کانالهای
آبیاری قبل از به گل نشستن گیاه انگلی سس، تا حدود زيادي از ورود اين انگل به مزرعه جلوگيري مي كند.
از بین بردن علفهای هرز مزرعه و باغ (چون علفهای هرز واسطه مناسبی برای
انتقال سس به محصول هستند) مانع گسترش انگل سس از یک مزرعه آلوده به یک منطقه پاک می گردد.
به محض مشاهده یک منطقه آلوده به سس باید قبل از به بذر نشستن آنها را به هر
طریق ممکن نابود کرد و انگلهای جمع آوری شده به محلی دور از مزرعه منتقل یا سوزانده شود.
سسها علفهای هرز انگلی هستند که بهدلیل توانایی آلودهسازی طیف وسیعی
از گیاهان میزبان، جذب مواد غذایی و انتقال عوامل بیماریزا، چالشهای
بزرگی برای کشاورزی ایجاد میکنند. کنترل آنها بسیار دشوار است زیرا:
کنترل انگل سس
- بذرهایشان طول عمر بالایی دارند،
- نسبت به بسیاری از علفکشها مقاومت نشان میدهند،
- توانایی باززایی رویشی (رشد دوباره از بقایای گیاه) دارند.
روشهای مکانیکی مانند وجین دستی یا درو کردن، به نیروی کار زیاد نیاز دارند
و در آلودگیهای گسترده اغلب کارایی کافی ندارند. کنترل شیمیایی نیز محدود است،
زیرا علفکشهای سیستمیک معمولاً به گیاه میزبان همانقدر یا حتی بیشتر از انگل آسیب می زنند.
سس با جذب آب، مواد غذایی و املاح باعث ضعیف شدن و در بعضی از موارد
موجب خشک شدن و نابودی گیاه میزبان می گردد. عامل مهم در پراكنش سس، تولید بذر می باشد.
دوره گلدهی و تولید بذر سس طولانی است و از 3 تا 5 ماه به طول می انجامد.
چرای احشام از مراتع و گیاهان آلوده به سس و حرکت نامحدود دام در منطقه باعث
گسترش انگل سس می شود. آب ضمن عبور از کانال های مملو از علف های هرز
مبتلا به انگل سس، بذر آن را با خود به مزارع منتقل می کند و باعث آلودگي اين مناطق مي شود.
بذر سس یونجه زرد رنگ، گرد و حدود یک میلیمتر مي باشد و بذر سس درختی خاکستری تا قهوه ای رنگ و حدود 3 میلیمتر است.
بذر سس بدلیل داشتن پوسته خارجی سفت و بسیار محکم مي تواند بین 10 تا 20 سال در
زمین زنده بماند. این بذرها در بهار و در دمای 15 تا 39 درجه سانتیگراد
و در عمق کمتر از 2 سانتیمتر جوانه می زنند و برای جوانه زنی نیازی به حضور میزبان ندارند.
پس از جوانه زنی، ساقه های ظریف و زرد رنگی ایجاد می کنند تا خود را به
میزبان برسانند و در صورتی که نتواند خود را به میزبان برساند از بين مي روند.