سوسک کرگدنی خرما
سوسک کرگدنی خرما یکی از مخربترین آفات نخلستانهای
خرما در ایران و بسیاری از کشورهای خرماخیز خاورمیانه است.
این آفت با نام علمی Oryctes elegans از خانواده Scarabaeidae
و راسته Coleoptera است و به دلیل فعالیت لاروی در قسمتهای
داخلی تنه درخت، خسارات جبرانناپذیری به بار میآورد.
مشخصات زیستی سوسک کرگدنی خرما
-
مرحله بالغ: سوسکهای بالغ به رنگ قهوهای تیره
-
تا سیاه با بدنی سخت و براق هستند. روی پیشسینه
-
برجستگی شاخمانند دارند (دلیل نامگذاری “کرگدنی”).
-
لارو: لاروی به رنگ سفید شیری، خمیده به شکل
-
C، بدون پاهای مشخص، درون تنه و طوقه درخت فعالیت میکند.
-
دوره زندگی: بسته به شرایط اقلیمی،
-
۳ تا ۴ نسل در سال میتواند داشته باشد.
خسارات ناشی از سوسک کرگدنی
-
حفاری لارو در تنه و طوقه نخل: این امر باعث
-
تضعیف ساختار درخت و در نهایت سقوط آن میشود.
-
جلوگیری از انتقال شیره گیاهی:
-
به دلیل آسیب به بافتهای آوندی.
-
کاهش تولید و کیفیت خرما:
-
اثر کاهش سلامت عمومی درخت.
این سوسک که در ایران با نام “تال” نیز شناخته می شود
دارای یک نسل در سال است. سوسک های بالغ از اواخر
فروردین ظاهر شده و تا پایان مهر ماه در ساقه، برگ و
میوه دیده می شوند. این آفت بر روی بافت های مرده و
زنده درخت شامل تاج درخت، دم برگ، الیاف ساقه و
خوشه های میزبان تخم گذاری انجام می دهد. لارو این
حشره از ریشه گیاهان علفزار یعنی جایی که زمستان
گذاری را انجام داده است تغذیه می کند و سپس در طی
بهار در خاک به شفیره و سپس به حشره کامل تبدیل می شود.
سوسک کرگدنی خرما دارای یک نسل در سال است
و چرخه زندگی آن شامل مراحل زیر است:
- تخمگذاری: سوسک ماده تخمهای خود را در بافت
- های مرده و زنده درخت، دمبرگ ها و الیاف ساقه قرار می دهد.
- لارو: پس از تفریخ، لاروها به ریشه های گیاهان علفی
- حمله کرده و از آنها تغذیه می کنند. این مرحله
- زمستان گذرانی آفت محسوب می شود.
- شفیره: در بهار، لاروها در خاک تبدیل به شفیره شده
- و پس از مدتی، حشرات بالغ از خاک خارج می شوند.
- حشره بالغ: سوسک های بالغ از اواخر فروردین
- تا پایان مهرماه فعال بوده و در تاج
- درخت، خوشه ها و برگ ها دیده می شوند.
تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده است که چرخه زندگی
این آفت بر روی چوب پوسیده یا کمپوست در دمای ۲۸
تا ۳۰ درجه سانتیگراد در حدود ۴ ماه کامل می شود.