پروانه فری

پروانه فری یا کرم خراط که با اسامی پروانه فری و پروانه

خراط درختان میوه یا شب‌پره پلنگی نیز نامیده می‌شود.

در ایران ابتدا در سال 1315 توسط افشار گزارش شده است.

لارو این پروانه چوبخوار بوده و به اغلب درختان میوه و غیر

پروانه فری

مثمرها و همچنین در نهالستان ها به نهال ها حمله می‌کند

و حدود 150 گونه گیاه میزبان دارد.

درختان جنگلی میزبان

این آفت در ایران عبارتند از: افرا، شاه‌ بلوط‌ هندی، توسکا،

زبان گنجشک، گردو، زیتون، صنوبر، بلوط و نارون. آفت تقریباً

در تمام منطق کشور با درجه اهمیت اقتصادی زیاد انتشار دارد.

آفت پروانه فری چرخه زندگی طولانی و پیچیده‌ای دارد که

تأثیرات مخربش را به تدریج و به صورت پنهانی بر درختان

میزبان می‌گذارد. این چرخه از مرحله تخم شروع می‌شود

و هر پروانه ماده می‌تواند تا حدود ۸۰۰ تخم بگذارد. همین

امر موجب می‌شود تا در شرایط مساعد، به سرعت جمعیت

این آفت افزایش یابد و خسارت‌های جدی به باغ‌ها وارد کند.

تخم‌های این شاپرک بیضی‌شکل و به رنگ زرد روشن تا

صورتی سالمونی هستند و به صورت دسته‌های چندتایی

در شکاف‌ها، روی شاخه‌ها، جوانه‌ها و پوست درختان

چسبیده‌اند​.

پروانه فری

پس از چند هفته، کرم ها از تخم‌ خارج می‌شود

و بلافاصله شروع به سوراخ کردن بافت چوبی می‌کنند.

در مرحله اول، این کرم ها از قسمت‌های نرم‌تر مانند برگ

و سرشاخه‌ها تغذیه می‌کنند، اما با گذشت زمان، به

شاخه‌های ضخیم‌تر و در نهایت به تنه درخت پیشروی می‌کنند.

تغذیه کرم‌ها که معمولاً تا دو سال ادامه دارد، باعث ایجاد

تونل‌های چوبی طولانی و عمیق می‌شود. این تونل‌ها پر از

فضولات و خاک‌اره می‌شوند و از مهم‌ترین نشانه‌های حضور

کرم خراط در درختان هستند​.​

• مهم ترین دلیلی که پروانه فری می تواند بر روی یک
• درخت گردو آثار مخربی داشته باشد، ضعف آن درخت
• و پایین بودن سیستم دفاعی درخت گردو می باشد.
• از همین رو این پروانه معمولا به نهال های جوان، یا درختان
• کهن سال که پوستشان آسیب دیده است حمله می کند.
• زمانی که پروانه فری بر روی پوست درخت تخم گذاری
• می کند، حداقل ۱۰۰ تخم همزمان بر روی هم انباشته
• می شود، از آن تخم ها نزدیک ۱۵۰ لارو یا حتی بیشتر
• نیز از پوسته خارج می شوند، که به درخت گردو صدمه‌ می زنند.
• هر کدام از این لارو ها در آینده به پروانه تبدیل می شوند،
• و اگر جلوگیری نشود کل درختان یک باغ و باغ همسایه در خطر خواهد بود.
• از دیگر دلایل مخرب بودن این آفت به خاطر پلی فاژ بودن
• آن است. منظور از پلی فاژ این است که دامنه‌ی میزبانی
• آفت پروانه فری بسیار گسترده است. هیچ کدام از درختان
• میوه و زینتی در برابر این آفت از خود مقاومت بالایی دارند.
• مورد بعدی تغییر ژنتیکی پروانه فری به خاطر استفاده
• مستمر از سموم و آفت‌ کش‌ها می باشد. این پروانه
• نسبت به این سوم مقاومت زیادی به دست آورده و در
• سال‌ های اخیر به  نهال گردو نیز حمله میکند.
• چون تمامی درختانی که در جنگل، معابر عمومی هستند
• و درختان میوه در باغ های مختلف می تواند به عنوان
• میزبان پروانه فری قرار بگیرد، پس ریشه کن کردن
• آن کار بسیار سختی می باشد.
• لارو این پروانه به عنوان کرم‌چوب خوار شناخته شده
• و تغذیه آن بافت درونی درخت است.