غلظت نمکهای خاک
غلظت نمکهای خاک به خاکی که میزان نمک آن فراتر از
حد تحمل گیاه باشد خاک شور میگویند. به عبارت دیگر
زمانیکه pH و Ec در آب و یا خاک زراعی بیش از حد افزایش
پیدا بکند و مواد موثره کودها و یا سموم سریعا در این خاکها
یا آبها بلوکه شوند، این خاک یا آب از لحاظ کشاورزی شور می باشد.
به عبارتی دیگر خاک شور دارای مقدار هدایت الکتریکی
عصاره اشباع بیشتر از ۴ دسی زیمنس بر متر می باشد.
به طور معمول برای اندازه گیری میزان شوری خاک از هدایت
الکتریکی استفاده می شود.
غلظت نمکهای خاک
املاح در خاکها روی خواص فیزیکی و شیمایی رس و هوموس
تاثیر زیادی میگذارند و ضمنا کمیت و کیفیت جامعه نباتی عالی
و پست خاک را تعیین میکنند. با افزایش املاح سدیم، ذرات رس
و هوموس خاک، انتشار یافته و لایه یا افقی بسیار متراکم در زیر
خاک به وجود میآورند که از رسیدن آب و هوا به ریشه گیاه جلوگیری
میکنند. همچنین این املاح، فشار اسمزی محلول خاک را بالا برده
و در نتیجه با بهم خوردن تعادل یونی، قدرت جذب آب توسط گیاه
کاهش مییابد و به تدریج با ادامه این روند خاک شور میشود.
زمانی که به هر دلیلی غلطت نمک و املاح موجود در خاک از حد
معمول بالا تر رود که گیاه نتواند به حد کافی آب جذب کند و با
مشکل رشد روبه رو شود خاک به، خاک شور تبدیل می شود.
درخاک های شور غلظت نمک ها و سدیم از حد مجاز بالا تر است
، معمولا قلیایی وpH نسبتا بالایی دارند. در نتیجه جذب آهن(Fe) ،
منگنز(Mn)، مس (Cu)، روی(Zn) در گیاه کاهش یافته و این امر اثر بسیار
منفی روی گیاه می گذارد و میزان محصول دهی را کاهش میدهد.
اصلاح خاک شور از طریق روشهایی مانند شستشوی خاک، استفاده
از مواد اصلاحکننده (گچ، مواد آلی)، کشت گیاهان شورپسند و فناوریهای
آبیاری هدفمند، نهتنها خاک را مجدداً قابلکشت میکند، بلکه به بهبود
بهرهوری، کاهش فرسایش و حفظ تعادل اکوسیستم کمک میکند. این
مقاله با بررسی علمی و کاربردی این روشها، در پی ارائه راهکارهایی
عملی برای تبدیل زمینهای شور به منابع مولد کشاورزی و تضمین
پایداری محیطزیستی است