اثر بخشی کود روی روی Zinc یک ریز مغذی ضروری برای رشد و نمو گیاهان، حیوانات و انسانها می باشد، با اینکه این عنصر در مقادیر کم نیاز است اما گیاهان برای عملکردهای بسیار حیاتی به آن نیاز دارند. کود روی نقش مهمی در سیستم های بیولوژیکی گیاهان مانند حفظ یکپارچگی ساختاری غشاهای بیولوژیکی و مشارکت مستقیم در سنتز پروتئین و حضور ژن ایفا می کند. در میان تمام فلزات، بیشترین تعداد پروتئین
برای عملکردهای کاتالیزوری خود به روی نیاز دارند، پروتئین های متصل شونده
به روی تقریباً 10 درصد از کل پروتئین های سیستم های بیولوژیکی را تشکیل می دهند.
در بیشتر کشورها کمبود زینک رایج ترین ریز مغذی در خاک های کشاورزی است؛
گیاهانی که در خاک هایی با کمبود روی رشد می کنند، بهره وری را کاهش داده
و حاوی غلظت بسیار کم روی در قسمت های خوراکی (مانند دانه های غلات) خود هستند که نیاز به استفاده از کود جامد و مایع حاوی عنصر روی را افزایش می دهد.
در کودهای روی از سه نوع ترکیب مختلف استفاده می شود، این ترکیبات از
نظر محتوای روی، قیمت و اثربخشی برای محصولات در انواع مختلف خاک به طور قابل توجهی متفاوت است. منابع روی عبارتند از:
✓ منابع غیر آلی (معدنی): سولفات روی، اکسید روی، کربنات روی، نیترات
روی و کلرید روی. سولفات روی رایج ترین کود روی است که در سراسر جهان استفاده می شود
و به دو شکل مونوهیدرات کریستالی و هپتا هیدرات موجود می باشد.
از مزایای کود سولفات روی می توان به هزینه نسبتا پایین آن و محلول بودن در آب و در نتیجه پخش سریع آن در خاک اشاره کرد.
اثر بخشی کود روی
✓ کلات های مصنوعی: نمک دی سدیم Na2Zn-EDTA رایج ترین منبع کلات روی است
، این کلات های مصنوعی با پایداری بالایی که دارند برای مخلوط کردن با
محلول های کود غلیظ برای خاک، کوددهی و کاربردهای هیدروپونیک بسیار مناسب هستند.
آنها همچنین می توانند برای محلول پاشی استفاده شوند، اما محتوای روی نسبتاً
کم آنها به این معنیست که ممکن است برای شرایط کمبود روی شدید، تکرار کود دهی نیاز شود.
نتایج بررسی های اخیر نشان می دهد که کود سولفات روی (ZnSO4) منبع بهتر
و ارزان تری برای محلول پاشی روی نسبت به ZnEDTA از نظر اصلاح کمبود روی و بهبود غلظت آن در دانه است.
اثر بخشی کود روی
✓ کمپلکس های آلی طبیعی شامل آن هاییست که با واکنش نمک های روی با سیترات
ها یا با محصولات جانبی آلی از تولید خمیر کاغذ مانند لیگنوسولفونات، فنل و پلی
فلاونوئید تولید می شوند. این نوع کودهای روی به طور کلی ارزان تر از کلات های مصنوعی مانند ZN-EDTA هستند.
فعالیت های آنزیمی عنصر روی سبب می شود تا نقش و تاثیر روی در
گیاهان مشخص شود. مزایای استفاده از عنصر روی در گیاهان، به شرح زیر است:
- عنصر روی در تولید هورمون های رشد و همینطور تلقیح و باروری گیاهان مورد استفاده قرار می گیرند.
- این عنصر دارای خاصیت مشخصی بر روی ریزش برگ ها است و همینطور
- کمبود آن سبب تاخیر در باز شدن به موقع برگ ها و گل ها می شود و در نهایت محدودیت در رشد گیاهان ایجاد می شود.
- خواص کود روی در گیاهان زمانی مشخص شد که این عنصر بر روی
- بیش از ۳۰۰ نوع آنزیم در دام و گیاه اثر گذاشت. به طور کلی روی در گیاهان شامل ساختار مکانیزم های حفاظتی می شود.
- کودهای شیمیایی که حاوی عنصر روی هستند سبب می شود که شرایط تغذیه گیاهان تقویت شود
- البته این موضوع به واسطه ماده آلی گوگرد و باکتری های وابسته به آن ها هستند.